Contenus
ToggleMythologie Ouïghour-Ouzbek
La mythologie Ouïghour ou Ouïgour décrit les mythes et légendes du peuple turcophone et à majorité musulman sunnite habitant la région autonome ouïghoure du Xinjiang (appelé Turkestan oriental par les Russes et Britanniques à la fin du XIXe siècle et auparavant placé dans la « Tartarie chinoise ») en Chine et en Asie centrale.
Ils sont apparentés aux Ouzbeks. Leur langue turque est l’ouïghour. Originaire d’une région située entre la Selenga (en Mongolie) et le lac Baïkal (actuelle Bouriatie, en Russie), ils fondent le Khaganat ouïghour, situé sur l’actuelle Mongolie, de culture turque de religion manichéenne qui est le berceau de leur civilisation. Alliés des chinois contre l’Empire du Tibet, leur khaganat est détruit au IXe siècle par les Kirghiz, les obligeant à descendre plus au sud.
Le manichéisme prit racine et se développa dans les différents états ouïghours jusque vers la fin du Ier millénaire. De même, le christianisme nestorien, qui atteignit la Mongolie et la Chine, fut longtemps présent chez les Ouïghours.
Les Ouzbeks, jadis connus sous le nom de Sartes, tirent leur nom d’Özbeg (1282-1341), un khan mongol de la Horde d’or qui régna de 1312 à 1341. C’est la dynastie apparentée des Chaybanides, conquérante de l’actuel Ouzbékistan en 1507, qui donna ce nom à leur peuple.
Mythologie Ouïghour-Ouzbek (textes)
- I – Tanrı Azze Ve Cellenin Medhini Söyler
- II – Peygamber Aleyhi’s-Selâmın Medhini Söyler
- III – Dört Sahabenin Medhini Söyler
- IV – Parlak Bahar Mevsimini Ve Büyük Buğra Han’ın Medhini Söyler
- V – Yedi Yıldızı Ve On İki Burcu Söyler
- VI – İnsan Oğlunun Değerinin Bilgi Ve Akıldan Geldiğini Söyler
- VII – Dilin Meziyetini Ve Kusurunu, Faydasını Ve Zararını Söyler
- VIII – Kitap Sahibi Kendi Özrünü Söyler
- IX – İyilik Etmenin Medhini Ve Faydalarını Söyler
- X – Bilgi İle Aklın Meziyet Ve Faydalarını Söyler
- XI – Kitabın Adını, Mânasını Ve Kendisinin İhtiyarlığını Söyler
- XII – Söz Başı Hükümdar Kün-Toğdı Hakkında
- XIII – Ay-Toldı’nın Hükümdar Kün-Toğdı Hizmetine Geldiğini Söyler
- XIV – Ay-Toldı’nın Hükümdar Kün-Toğdı’nın Huzuruna Çıktığını Söyler
- XV – Ay-Toldı Hükümdara Kendisinin Saadet Olduğunu Söyler
- XVI – Ay-Toldı Hükümdara Devlet Sıfatını Söyler
- XVII – Hükümdar Kün-Toğdı Ay-Toldı’ya Adalet Vasfını Söyler
- XVIII – Hükümdar Kün-Toğdı Ay-Toldı’ya Adalet Vasfının Nasıl Olduğunu Söyler
- XIX – Ay-Toldı Hükümdara Dilln Fazîletini Ve Sözün Faydalarını Söyler
- XX – Saadetin Devamsızlığını Ve İkbâlin Dönekliğini Söyler
- XXI – Ay-Toldı’nın Oğlu Öğdülmiş’e Nasihat Verdiğini Söyler
- XXII – Ay-Toldı’nın Oğlu Öğdülmiş’e Öğüt Verdiğini Söyler
- XXIII – Ay-Toldı’nın Hükümdar Kün-Toğdı’ya Vaslyet-Nâme Yazdığını Söyler
- XXIV – Hükümdar Kün-Toğdı’nın Öğdülmiş’i Çağırdığını Söyler
- XXV – Öğdülmiş’in Hükümdar Kün-Toğdı’nın Huzuruna Çıktığını Söyler
- XXVI – Öğdülmiş’in Hükümdar Kün-Toğdi’nin Hizmetine Girdiğini Söyler
- XXVII – Oğdülmiş Hükümdara Aklın Tarifini Söyler
- XXVIII – Beyliğe Lâyık Bir Beyin Nasıl Olması Gerektiğini Söyler
- XXIX – Öğdülmiş Beylere Vezir Olacak İnsanın Nasıl Olması Lâzım Geldiğini Söyler
- XXX – Öğdülmiş Hükümdara Kumandanın Nasıl Olması Lâzim Geldiğini Söyler
- XXXI – Öğdülmiş Hükümdara Ulu Hâcibin Nasıl Bir İnsan Olması Lâzım Geldiğini Söyler
- XXXII – Öğdülmiş Hükümdara Kapıcı-Başının Nasıl Olması Lâzım Geldiğini Söyler
- XXXIII – Öğdülmiş Hükümdara Elçi Göndermek ıçin Nasıl Blr İnsan Lâzım Olduğunu Söyler
- XXXIV – Öğdülmiş Hükümdara Kâtibin Nasıl Olması Lâzım Geldiğini Söyler
- XXXV – Ögdilmiş Hükümdara Hazinedarın Nasıl Blr İnsan Olması Lâzım Geldiğini Söyler
- XXXVI – Öğdülmiş Hükümdara Aşçı-Başının Nasıl Olması Lâzım Geldiğini Söyler
- XXXVII – Öğdülmiş Hükümdara İçkici-Başının Nasıl Olması Lâzım Geldiğini Söyler
- XXXVIII – Öğdülmiş Hükümdara Hizmetkârların Beyler Üzerindeki Haklarının Neler Olduğunu Söyler
- XXXIX – Hükümdar Kün-Toğdı’nın Odgurmış’a Mektup Yazıp Gönderdiğini Söyler
- XL – Öğdülmiş in Odgurmış’ı Ziyaretini Söyler
- XLI – Odgurmış’ın Öğdülmiş İle Münazara Ettiğıni Söyler
- XLII – Odgurmış Öğdülmiş’e Dünyanın Kusurlarını Söyler
- XLIII – Öğdülmiş Odgurmış’a Dünya Vâsıtası İle Âhiretin Kazanılmasını Söyler
- XLIV – Odgurmış’ın Hükümdara Mektup Yazıp Gönderdiğini Söyler
- XLV – Hükümdar Kün-Toğdı’nın Odgurmış’a İkinci Mektubu Gönderdiğini Söyler
- XLVI – Öğdülmiş’in Odgurmış İle İkinci Defa Münazara Ettiğini Söyler
- XLVII – Öğdülmiş Odgurmış’a Beylere Hizmet Etmenin Usûl Ve Nizâmını Söyler
- XLVIII – Öğdülmiş Kapıdaki Hizmetkârlar İle Nasıl Geçinileceğini Söyler
- XLIX – Öğdülmiş Odgurmış’a Avam İle Nasıl Münâsebet Kurulması Lâzım Geldiğini Söyler
- L – Ali-Evlâdı İle Münâsebeti Söyler
- LI – Âlimler İle Münâsebeti Söyler
- LII – Tabipler İle Münâsebeti Söyler
- LIII – Efsuncular İle Münâsebeti Söyler
- LIV – Rüya Tâbircıleri İle Münâsebeti Söyler
- LV – Müneccimler İle Münâsebeti Söyler
- LVI – Şâirler İle Münâsebeti Söyler
- LVII – Çiftçiler İle Münâsebeti Söyler
- LVIII – Satıcılar İle Münâsebeti Söyler
- LIX – Hayvan Yetiştirenler İle Münâsebeti Söyler
- LX – Zenâat Erbabı İle Münâsebeti Söyler
- LXI – Fakirler İle Münâsebeti Söyler
- LXII – Nasıl Evlenileceğini Söyler
- LXIII – Çocukların Nasıl Terbiye Edileceğini Söyler
- LXIV – Hizmetçilere Nasıl Muamele Edileceğini Söyler
- LXV – Öğdülmiş Odgurmış’a Ziyâfete Gitmek Âdabını Söyler
- LXVI – Öğdülmiş Odgurmış’a Ziyafete Davet Usûlünü Söyler
- LXVII – Odgurmış Öğdülmiş’e Dünyadan Yüz Çevirip, Olana Kanâat Ettiğini Söyler
- LXVIII – Hükümdar Kün-Toğdı’nın Odgurmış’ı Üçüncü Defa Davet Ettiğini Söyler
- LXIX – Odgurmış’ın Öğdülmiş’e Geldiğini Söyler
- LXX – Hükümdar Kün-Toğdı’nın Odgurmış İle Görüştüğünü Söyler
- LXXI – Odgurmış’ın Hükümdara Öğüt Verdiğini Söyler
- LXXII – Öğdülmiş Hükümdara Memleketi Tanzim Etme Usûlünü Söyler
- LXXIII – Öğdülmiş İn Geçen Hayatına Acıyarak Tövbe Ettiğini Söyler
- LXXIV – Odgurmış’ın Öğdülmiş’e Tavsiyede Bulunduğunu Söyler
- LXXV – Doğruluğa Karşı Doğruluk Ve İnsanlığa Karşı İnsanlık Gösterilmesini Söyler
- LXXVI – Odgurmış’ın Hastalanarak Öğdülmiş’i Çağırdığını Söyler
- LXXVII – Öğdülmiş Odgurmış’a Rüya Tâbirini Söyler
- LXXVIII – Odgurmış Öğdülmiş’e Rüya Gördüğünü Söyler
- LXXIX – Öğdülmiş Odgurmış’ın Rüyasını Tâbir Eder
- LXXX – Odgurmış Bu Rüyaya Başka Bir Tâbir Söyler
- LXXXI – Odgurmış’ın Öğdülmiş’e Nasîhat Ettiğini Söyler
- LXXXII – Kumaru Öğdülmiş’e Odgurmış’ın Öldüğünü Söyler
- LXXXIII – Kumaru’nun Öğdülmiş’e Baş-Sağlığı Dilediğini Söyler
- LXXXIV – Öğdülmiş’in Odgurmış İçin Matem Tuttuğunu Söyler
- LXXXV – Hükümdarın Öğdülmiş’e Baş-Sağlığı Dilediğini Söyler
- Legend about Uzbekistan
- Legend of Bibi-Khanym
- Siyavush and Afrasiab
- Mausoleum of Chashma Ayub
- Legend of Leopard: The Samarkand Symbol
- The Legend of Shahjuvara
- Tamerlane’s Curse
- Tamerlane’s Gravestone
- The Legend of Kirk Kiz
- Legends of Shahi-Zinda
- 40 steps to Shakhi Zinda
- Legend of Kalyan Minaret
- Samarkand bread
- Mausoleum of St. Daniel in Samarkand
- Alpamysh
- Alpamysh Story
- Bakhshi of Khorasan
- Epic Storytelling Kept Alive in Boysun District
- Uzbek Folk Stories and Legends
- Legend of Khan Atlas
- Bukhara Legends and Folk Stories
- How Samarkand Got its Name
- Legends of Khiva
- Legend of Kalta Minaret
- Legend of Bibi Khanum; Tamerlane’s Wife
- Issyk-Kul